BİZİM İÇİN REKLAM DEĞER ÜRETİRKEN HESAP VEREBİLMEKTİR...

KAZDAĞI’NIN GENÇ KIZI BAYRAMİÇ BEYAZI VE PAZARLAMA İLETİŞİMİ

Kazdağlarının bu nazlı kızı Bayramiç Beyazı diğer nektarın çeşitlerimizden ayıran özelliği sadece farklı tadı ve güçlü aromatik yapısı değil. Özüne ve toprağına da bağlıdır Bayramiç beyazı. Onu sadece kendi çekirdeğinden yetiştirebilirsiniz. Başka topraklara başka diyarlara götüremezsiniz; önce susar sonra yavaş yavaş solar. O da bilir Sarı Kız’ın dillere destan trajik öyküsünü. O da çiçeklendiğinde Orta Asya’dan Balkanlar’a kadar semah dönenlere eğilir.

Konu Bayramiç Beyazı ve Kazdağı olunca karşımıza başka öyküleme dizgeleri çıkıyor. Bayramiç Kazdağı’nın eteklerinde eski menderes çayı (Antik Skamandros) ve vadisi yer alır. İlçe merkezi doğu-batı yönde genişleyen menderes vadisinin tabanında ve çayın 500 metre kadar güneyindeki küçük tepe eteğine kurulmuştur. Kazdağı ise Türkiye’nin en önemli iklim çeşitliliği ve önemli bitki alanlarından birisidir.  Kazdağı’nda yaklaşık 800 takson ve 29’u yalnızca bu dağa özgü olmak üzere ülke çapında endemik ve nadir 77 bitki türü yer almasıyla başlı başına bir değerdir. Antik çağların mitolojik dağı Kazdağı (İda) Kör şair Homeros’la ününün doruğuna çıkmıştır. Eserleri İlyada ve Odiseyi (Odysseia ) okuyan herkes bir gün bu dağlarda Paris’in izini sürmek ister. Yunan Mitolojisi efsanelerine göre, tanrılar Troya Savaşını Kazdağları'nın doruğundan izlemiş, Ganymedes buraya kaçırılmıştır. Antik yunan mitolojisinin ana ekseni bu dağda geçer, Tanrı Zeus burada oturur. Kaz Dağı'nın önemli bir efsanesi ise; Hera, Afrodit ve Athena'nın aralarında yapılan tarihin ilk güzellik yarışmasıdır. Yine efsaneye göre yarışmayı Afrodit kazanmıştır. Burada Sarıkız ve Hasan ile Emine’ nin aşk öyküler olan iki Türk efsanesini anmamak olmaz. Kaz dağları bereketli toprakları ve güzelliğiyle tarihte birçok devlete de ev sahipliği yapmıştır. Zenginliklerinden ötürü hep saldırıya uğramış ve yağmalanmıştır. Kazdağı hinterlandında bulunan Antandros - Edremit/Altınoluk, Daskyleion - Bandırma/Ergili, Kyzikos – Erdek, Saraylar – Marmara, Adramytteion- Burhaniye antik kentleri ile büyük bir turizm destinasyonudur da. Bunun yanında Karesioğulları’nın toprakları olan Biga yarımadası Osmanlı impatorluğunda ise birçok tarihi yapıya ev sahipliği yapmaktadır. Bu tarihsel ve kültürel çerçeve içinde yaşayan Bayramiç aynı zamanda ciddi tarımsal üretimi ile ülkemize katkı sağlamaya devam etmektedir.

Bir nektarin çeşidi olan Bayramiç Beyazı yüksek aromatik içeriği ile tam bir sağlık deposudur. Anavatanı Çin,  botanik ismi Prunus Persica olan bu meyvenin faydalarından kısaca bahsetmek gerekirse;

• Nektarin tam bir antioksidan kaynağıdır. İçerisinde antioksidan çeşidi olarak karotenoidler, polifenoller ve C vitamini bileşikleri bulunur.  
• Nektarin düşük kalorili yapısı sayesinde kilo vermek isteyenler için harika bir meyvedir. 100 gram nektarin 44 kaloridir ve yalnızca doymamış yağlar içerir.
• Nektarin göz sağlığını korur. İçerisinde bulunan lutein, önemli bir besleyicidir, göz sağlığını koruyucu bir etki yapar ve yaş bağlı olarak ortaya çıkan makula dejenerasyonu rahatsızlığını önlemede etkili bir rol oynar.
• Nektarin, klorojenik asit içermektedir. Bu asit çeşidi de tümörleri ve başta kolon kanseri olmak üzere diğer kanser çeşitlerini önlemek gibi doğal bir bileşiktir.
• Nektarinin bir diğer işlevi ise bağışıklık sistemini güçlendirmesidir. İçerisinde bol miktarda C vitamini, çinko ve diğer koruyucu fenolik asit gibi antioksidan bileşiklerin bulunmasından dolayı vücudun bağışıklık sistemini arttırıcı etki yapar.
• Nektarinde bulunan bio tatlandırıcılar cilt sağlığını korumayı sağlar. Ayrıca beta karoten, C vitamini ve lutein gibi antioksidan bileşikleri de cilt sağlığını korur.
• Nektarinin içinde bulunan lif ve alkalin, sindirim sisteminin korunmasını sağlar. Ayrıca diğer hastalıklar için de etkilidir.
• Nektarin, düzgün sinir ve hücresel işlev için gerekli olan potasyum içerir. Nektarinde bulunan potasyum, protein sentezinde, kasların işleyişinde, elektrolit dengesinde, optimum karbonhidrat kullanılmasında ve metabolik süreçlerin desteklenmesinde yardımcı olur.
• Nektarinin içerisinde hücrelerin ve dokuların normal fonksiyonlarına devam edebilmeleri için gerekli olan temel mineral, fosfor bulunur.

Coğrafi İşaretli Bir Ürün Olarak Bayramiç Beyazı

Bayramiç Beyazı’na Kazdağları’ndan gelen orman havası ile denizin iyotlu ve oksijen miktarı yüksek havası ona eşsiz aromatik bir tad vermektedir. Bayramiç’te bulunan bu mikro klima Bayramiç Beyazı’nın başka bir yerde yetişmesini imkansız kılıyor. Yılda sadece yaklaşık 15 bin ton üretilebilen Bayramiç Beyazı 5 bin 500 dekar alanda üretilmektedir.  Bayramiç Beyazı’nın coğrafi işaret yolculuğu başvurudan sonra 19 Eylül 2010 yılında 157 numaralı coğrafi işaretimiz olarak tescil edilmesiyle başlıyor. Ardından yapılan çeşitli farkındalık etkinlikleriyle yurt içinde tanınmaya başlamış ve belirli bir tüketici talebi de yaratmıştır kendine. Bayramiç Beyazı erkenci, orta ve geçci çeşitleriyle pazarını düzenleyebilen ve depolama ömrünün uzunluğu ile diğer nektarın çeşitlerinden sıyrılıp kendi seğmentasyonunu yaratmıştır.

Bayramiç Beyazı’nın Ayırt Edici Özellikleri

Kendine özgü rengi, tadı, kokusu ve aroması ile diğer nektarin çeşitlerine göre kısmen daha uzun süre dayanması ve pazarlarda yüksek fiyat bulması nedeniyle üreticilerin de talep ettikleri bir nektarin olmuştur. Çanakkale Bayramiç ilçesinde bugüne kadar yapılan bilimsel çalışmalar sonucu Bayramiç Beyazı nektarinlerinin yörede tamamen çekirdekten yetiştirilmesi nedeniyle belirgin bir varyasyonun ortaya çıktığı görülmüştür.  Bu populasyon içerisinde tüm bitkisel,  fenolojik ve pomolojik özellikler yönünden yapılan seleksiyon çalışmaları ile tipe ait özellikler ortaya konmuş ve bu tiplerle üretim yaygınlaşmaya başlamıştır.

Bayramiç Beyazı nektarin ağaçlarının morfolojik özellikleri bakımından şeftali ve diğer nektarinlere çok benzemesine karşın meyve özellikleri bakımından büyük farklılıklar sergilemektedir. Bu farklılığın nedeni ise sert çekirdekli meyve türleri arasında karşılıklı doğal melezlenme sonrası oluştuğu düşünülmektedir.  Çünkü nektarin ve şeftali türleri kendine verimli ve diploid kromozom yapısına sahiptir. Bu nedenle doğal melezlenmeler veya amaçlı yapılan melezlemelerle yeni çeşitler kolaylıkla ve diğer meyve türlerine göre kısa zamanda ıslah edilmektedir.

Bayramiç Beyazı nektarinlerinde genel olarak yayvan bir ağaç tacı oluşmaktadır. Yörede tüm şeftali ve nektarin çeşitlerinde olduğu gibi bu nektarinlerde de budama Goble sistemine göre yapıldığı için genel olarak ağaçlar çanak şeklindedir. Ancak diğer nektarin ve şeftali çeşitlerine göre ağacın taç büyüklüğü küçüktür.  Bayramiç Beyazı yörede genel olarak çekirdekten yetiştirilmekte aşı yapılmamaktadır. Ancak diğer sert çekirdekli meyve türlerinde kullanılan anaçlar üzerine aşı yapılarak aşılı fidanla da üretim yapılmaktadır. Yörede çekirdekten yetiştirilen Bayramiç Beyazı üzerine tekrar aynı çeşit aşılandığında verim ve kalitenin daha iyi olduğu özellikle meyve büyüklüğünün arttığı görülmektedir.

Tohum ekiminden sonra 1 yaşındaki fidanların bahçeye dikiminden 3 yıl sonra meyve verimi başlamaktadır. Meyve gözleri bir önceki yılın Temmuz – Ağustos ayları içinde oluşmakta Sonbahar ve Kış dönemini dinlenmede geçirerek ertesi yılın ilkbaharında meyveyi oluşturacak çiçekler açmaktadır. Çiçek tozları ile yapılan denemelerde Bayramiç Beyazı nektarininin kendine verimli olduğu görülmüştür.

Yörede yapılan gözlemlerde Bayramiç Beyazı ağaçlarının köklerinin diğer şeftali ve nektarin çeşitlerine göre daha ince köklere sahip oldukları ve kurağa ve topraktaki kirece daha dayanıklı olduğu görülmüştür.

Bayramiç Beyazı’nın Kimyasal Analizi

Bayramiç  Beyazı  ve Üretimi

Bayramiç Beyazı yörede genellikle tohumdan yetiştirilmektedir.  Bu amaçla pomolojik özellikleri yönden ürün döneminde daha önceki yıllarda ürün kalitesi ve verimi dikkate alınarak seçilen ağaçlardan alınan meyvelerin tohumları kullanılır. Olgun meyvenin tohumu çıkarılarak suyla yıkanır, temizlenir ve kış boyunca saklanır. Tohumun soğuklama ihtiyacını gidermek ve düzenli çıkışı sağlamak amacıyla katlama uygulaması yapılır. Bu amaçla drenaj delikleri bulunan tahta kasalar veya plastik torbalar içerisine tohumlar ince bir talaş üzerine serilir tekrar üzerleri talaş tekrar tohum olmak üzere birkaç kat yapılır ve ortam nemlendirilir. Hazırlanan kasa veya torbalar soğuk hava deposu veya buzdolabına konularak 30-40 gün 40C sıcaklıkta bekletilir. Bu kapsamda talaş yerine kum, perlit, torf kullanılmaktadır.  Bu süre içerisinde ortam sık sık sulanarak nemli tutulmaya çalışılır.  İlkbahar başlangıcında tohum ekimi yapılır. Tohum ekimi yapılacak fidanlıklarda toprak hazırlığı yapıldıktan sonra 15-20 cm aralıkla ve 4-5 cm derinlikte tohumlar ekilerek üzerleri toprakla kapatılır.  Buradan elde edilecek 1 yaşlı fidanlarla bahçe tesisi yapılır. Bahçe tesisinde sıra üzeri ve sıra arası mesafe 4 x 5 m olacak şekilde dikim yapılır. Dikimde dikim çukurları 50 cm çapında v 50 cm derinliğinde açılan dikim çukurlarına yerleştirilen fidanlara can suyu verilerek dikim gerçekleştirilir.

Sulama programı yıllık yağış miktarına göre düzenlenir. Normalde yıllık 600-700 mm yağış düşen Bayramiç yöresinde yağış dağılımı tüm mevsime bir örnek dağılmadığı için ve bu nektarinde hem verim hemda kaliteyi etkileyen en önemli kültürel işlem sulamadır. Bölgede yağışların kesildiği Mayıs ayı sonundan itibaren hasada kadar 12-15 gün arayla sulama yapılmalıdır. Hasattan 8-10 gün önce yapılan sulamalar meyve iriliğinin artmasında önemlidir. Burada önemli bir nokta halen yöredeki üreticilerin yapmadığı ancak gelecek yılın ürününü oluşturacak çiçek gözlerinin oluşması ve gelişmesi için hasattan sonra 1 veya 2 defa sulama yapılmasıdır. Halen bölgede salma (karık, çanak) sulama ve damla sulama sistemleri kullanılmaktadır. Bayramiç Beyazı’nda tam verime yatmış 5-6 yaşlı meyve ağaçlarında ortalama verim beslenme ve iklim koşullarına bağlı olarak 2-3 ton/ dekar verim alınmaktadır. Ağaç başına verim 40-50 kg arasında değişmektedir

Bayramiç Beyazı ve Pazarlama İletişimi

Markalaşmanın temel kurallarından birisi olan kontrol edilebilirlik, marka değerini artıran önemli bir özelliktir. Bu bağlamda Bayramiç Beyazı’nın sınırlı sayıda/ölçülebilir miktarı markalaşmasında ona avantajlar sağlamaktadır.  Doğru konumlanmış, sürdürülebilir yıllık stratejik kavramlar üretebilme yeteneğine sahip bir coğrafi işaret, kendi katma değerini üretebileceği gerçeği bir coğrafi işaretli ürünün markalaşması için olmazsa olmazıdır.  Bu bağlamda Bayramiç Beyazı ‘biricikliği’ ile katma değeri yüksek bir ürünümüzdür. Kazdağları’nın bize sunduğu hediyelerden bir olan Bayramiç Beyazı; arkasındaki metaforik altyapısı ile farkındalık yaratacaktır. Pazarlama iletişiminde bir ürünün metaforik altyapısının güçlülüğü, onu en efektif yoldan ve en az maliyetli medya satınalma ile markalaşmasınında yoludur. Yapılacak pazarlama iletişimi araçları ile yeniden konumlandırılması ise onun önündeki en büyük sorundur. Yapılagelen etkinlik yönetimlerinin (şenlikler, hasat günleri vs.)  ulusal ve uluslararası katılım düzeylerinin artırılması onun kurumsal kimliğine ciddi katkılar sağlayacaktır. Yüksek aromatik düzeyi ile birkaç inovatif ürüne dönüştürülmesi ise ilçe ekonomisine ve turizmine katkı sağlayacaktır.

Kemal ÇİFÇİ
Marka Danışmanı
Coğrafi İşaretler Derneği Genel Sekreteri

16 Kasım 2019 Ankara-Öveçler

Kaynak:
-Bayramiç Beyazı Coğrafi İşaret Tescil Belgesi